Protez diş, bir ya da birden fazla diş kaybı durumlarında ağız sağlığı ve estetiğini olumsuz etkileyen kişiler için uygulanabilecek bir ağız sağlığı tedavi yöntemidir.
Protezler, kaybolan diş ve dokuların çiğneme fonksiyonlarını, konuşmaya katkılarını ve estetiğinin geri kazanılmasını sağlar. Protezler sayesinde ağız içi mevcut dokular ve sağlığının da korunmasına yardımcı olur.
Protez Diş Çeşitleri ve Türleri
Protezler sabit ve hareketli protez olarak 2’ye ayrılır.
Sabit Protezler
Sabit protezler; kuron ve köprü olarak ikiye ayrılır, bu iki protez çeşidi de içeriğinde kullanılan malzemeye göre full metal, metal destekli porselen veya full porselen olarak isimlendirilir.
-Kuron Protezler;
Çürük kırık veya başka bir nedenle madde kaybı olan dişlerin küçülterek kaplanması işlemidir.
-Köprü Protezler;
Bir veya birden fazla diş eksikliği durumunda, komşu dişlerin küçültülerek yapılan özel kaplamalardan desteklenerek yapılan boşlukları doldurma işlemidir.
Hareketli Protezler
Hareketli protezler farklı özelliklerine göre farklı şekillerde isimlendirilir. Bunlar;
Tam (Diş) Protezler;
Doğal dişlerin tamamının eksik olduğu hastalara uygulanan ve takıp çıkarılan hareketli protezlerdir.
Tam diş protezi olarak da bilinen ağızda diş olmadığı durumlarda yapılan, alt ve üst damaklara oturtan protezlerdir.
*Tam diş protez yapımında diş, ölçü ve çeşitli provalar ile ortalama seans sürer
*Damaklı diş protezleri çıkarılıp takılan protezler olduğu için kullanımı diğer protezlere göre daha zordur. Alt ve üst çeneye kolayca yerleştirilip çıkarılabilir fakat sabit protez konforu ve çiğneme performansı beklenmez.
*Tam protezler ilk kullanımlarda bazı vuruklar ve yaralar oluşturabilir, vuruklar alındıktan sonra belli bir süre sonra hasta protezine alışır ve kendi dişi gibi kullanır.
*Tam protez dişler yanak ve dudak çöküntülerini doldurur ve bu sayede estetik açıdan da memnuniyet sağlar.
*Tam protezlerin temizliği için diş macunu kullanılmaz. Temizliği için su, sabun ve fırça yardımıyla yapılır. Tam protezler için özel temizleyici fırçalar olduğu gibi normal diş fırçalarıyla da temizlenebilir. Bunun yanında temizleyici tabletler ile bir bardak içinde de temizliği sağlanabilir.
*Hareketli diş protezi kullananlar için ayrıca; gece yatarken protezin çıkarılması gerekir ve temizliğinde asla sıcak su kullanılmaması gerekir.
Bölümlü Protezler
Kısmı diş eksikliklerinde özel akrilik ve metallerin kombinasyonu ile yapılan kroşe (kanca) ile dişlere tutturulan protez çeşididir. Halk arasında çıt çıt protez diş olarak da bilinir.
*Çıt çıt protez diş, yapımı için ortalama 5 seans gerekir.
*Çıt çıt protezlerin kullanımı kolaydır. Ancak protez diş ya da dişler hassas parçalardan oluşur. Bu nedenle takıp çıkarma sırasında dikkatli olunması gerekir.
*Çıt çıt protezler metal parçalardan oluşur, bu parçalar hastanın alışma sürecini etkiler.
*Protez dişlerin temizliği için diş macunu kullanılmaz. Temizliği için su, sabun ve fırça yardımıyla yapılır. Tam protezler için özel temizleyici fırçalar olduğu gibi normal diş fırçalarıyla da temizlenebilir. Bunun yanında temizleyici tabletler ile bir bardak içinde de temizliği sağlanabilir.
İmmediat (geçici) Proztezler
Tüm dişleri çekilmesi gereken veya implant tedavisi uygulanacak olan hastalara yapılan cerrahi işlem
sonrası hemen uygulanan geçici hareketli protezlerdir.
*Geçici protezler diş çekimi ya da implant tedavisi uygulanacak olan hastalar için kısa süreli boşluk hissi veya çiğnemede zorluk gibi zorluk yaşanmaması için uygulanan bir tedavi yöntemidir.
*Geçici protezlerin yapımında akril vea Deflex®/Valplast® malzemeler kullanılmaktadır.
*Geçici protezlerin her gün temizlenmesi gerekir. Temizliği için diş fırçası kullanılır ancak diş macunu gerektirmez. Bunun yerine iyice durulanmakkaydıyla el sabunu ile temizlenebilir.
Overdentures (diş veya implantüstü) Protezler
Ağızdan bir süre sonra çekilmesi düşünülen diş veya kök üzerine uygulanan ve tutuculuğunu protez içinde kalan dişlere yapılan alan hareketli protezlerdir. Tam protezler ile aynı görünüme sahiptir.
*İmplantüstü protezler implant üzerinee yerleştirilen ve implantlar tarafından desteklenen sabit veya hareketli protezlerdir.
*Hiç dişi olmayan ancak çene yapısı uygun olan kişiler de implant destekli protez kullanabilmektedir.
* İmplant destekli hareketli protezler günde en az iki kez çıkarılarak temizlenmelidir ve gece çıkartılmalıdır.
*İmplant yapıldıktan sonraki ilk bir yıl içerisinde, her 3-6 ayda bir diş hekiminizi temizlik ve kontroller için ziyaret etmelisiniz.